Fudon heeft goed de ziekte in. Het Japanse bedrijf steekt miljoenen in de ontwikkeling van elektronische spelletjes. Wie naar de winkel gaat om zo’n spel te kopen, is een lief bedrag kwijt. En terecht, want speeltjes maken en verkopen kost geld. Heel veel geld. Dus is Fudon niet blij dat van ieder spel vrijwel meteen na de introductie op allerlei Nederlandse winkelschappen imitaties liggen die veel goedkoper zijn.
Op een dag breekt Fudon de klomp. Van het jongste model is in de week na de lancering al een imitatie uit. Een advocatenkantoor mag in Nederland gaan uitzoeken wie de patenten schendt en zich schaamteloos verrijkt. Het advocatenkantoor schakelt een onderzoeksbureau in.
Dit soort schendingen komt wereldwijd voor. Miljarden gaan er om in de schaduweconomie. Wel eens in Turkije op vakantie geweest? Gezien, op de Turkse winkelschappen, die spotgoedkope sportkleding van Puma en Adidas? En vindt u een echte Rolex te duur? Controleer uw e-mail. Grote kans dat u naast aanbiedingen om lichaamsdelen te vergroten en overeind te krijgen, ook geweldige horloges aantreft, voor een schijntje. Daar houdt het allemaal niet mee op.
U gaat naar de garage en denkt dat uw Mercedes E van originele remschijven wordt voorzien. Van de fraude die hier voorkomt, zijn de Mercedes-fabrikant en u allebei de dupe: er worden inferieure schijven uit China gemonteerd, dus Mercedes verdient niets, en u kunt onderweg in een levensgevaarlijke situatie verzeild raken, terwijl u voor het nepmateriaal wel het volle pond heeft betaald.
Terug naar Fudon en het onderzoeksbureau. Wie verkoopt die illegale namaak op de Nederlandse markt? En wie biedt de apparatuur aan waarmee je illegale kopieën kunt maken? Dat mogen de particuliere rechercheurs gaan uitzoeken.
Waarin verschilt echt van namaak? Om dat verschil te kunnen zien, moet je van goede huize komen. Het gaat vaak om minuscule details. Het komt zelfs voor dat illegale versies in de originele fabriek worden vervaardigd, door ploegen die stiekem doorwerken als de normale dienst er opzit. Dan zie je helemaal geen verschil. De speurders van het onderzoeksbureau ondergaan een training bij de producent om echt van namaak te leren onderscheiden. Dan begint het onderzoek.
De neppers maken het hun niet al te moeilijk. Ze adverteren openlijk in diverse media. De valse waar treffen de speurders niet alleen aan in louche achterafwinkeltjes. Ze liggen ook in grote speelgoedzaken op de schappen. Als dit soort spul op een A-locatie zo ver beneden de kostprijs wordt aangeboden, moet het wel om namaak gaan. De speurders stappen zo’n A-winkel binnen en treffen er inderdaad 25 spelcomputers aan die zijn nagemaakt. Dat er op dat moment bij de kassa mensen staan met klachten over aangekochte namaakapparatuur, verbaast de onderzoekers dan ook niet.
Niet alleen handelen gerenommeerde winkels in illegale namaak, er blijkt ook een florerende handel vanuit huis te zijn. Neem Bert, in Venlo. Die pakt het op zijn eigen manier aan. Hij gaat met een grote koffer van deur tot deur. Loont dat? Te oordelen naar zijn auto, op directieniveau, zeker. Bert is nogal trots op zijn zakelijke talenten en dat komt de speurders tijdens hun bezoek aan de man goed uit. "Hier, kijk eens, u kunt bij mij ook kopieerapparatuur kopen." De speurders willen weten of Bert wel voldoende omzet maakt. "O ja hoor, hier, kijk maar even in de boeken." Reuze handig straks, die boeken, als justitie het netwerk oprolt.
Herman kan er ook wat van. Hij heeft in zijn kelderbox, thuis in Haarlem, een complete winkel ingericht. ‘Wat u ook zoekt, wij hebben het’, staat in zijn advertenties, en dat blijkt geen bluf. Wat Herman allemaal op voorraad heeft, is voldoende om een groot filiaal jaloers te maken. Hij kopieert niet zelf, dus hij moet wel dicht bij een grote importeur zitten. Zijn inkoopadministratie zal voor het onderzoek later nog van grote waarde blijken.
Uit observaties blijkt de speurders dat er bij de illegale handelaren nogal wat mensen langskomen die het namaakspul uitventen op markten en braderieën.
"Wij willen groot inkopen", zeggen de speurders, zich voordoend als handelaren, tegen ene André. Die blijkt één van de actiefste kopieerders van het land te zijn. "Kom binnen, welkom", zegt André, thuis in Arnhem. De man, met het voorkomen van een gesjeesde student, kopieert naar hartelust. Zijn woning staat vol met apparaten. De telefoon rinkelt permanent. Bestellingen. Ook André praat vrijuit over zijn business. Dit soort handelaar acht het risico van vervolging kennelijk minimaal.
De speurders ronden hun werk af. Nu is het advocatenkantoor aan zet. De rechter zal met deze zakenlieden beslist korte metten maken. De opengevallen plaatsen, dat beseffen de speurders, zullen snel door anderen worden ingenomen. Kwestie van vraag en aanbod.