Met een minzaam knikje neemt Chief Executive Officer Jack Richman afscheid van zijn ondergeschikten. "Congratulations and good luck." Hij oogt als een tevreden mens. Als hoogste baas van Integrated Circuits maakt hij eens per jaar een rondje langs de buitenlandse vestigingen van zijn Amerikaanse multinational. Deze week is hij in Nederland op bezoek bij de vestiging in Enschede. Zojuist heeft hij de vestigingsdirecteur, David Brown, gefeliciteerd met zijn financiële prestaties. Tussen de regels door heeft hij Brown ook een compliment gegeven voor diens bijdrage aan de ‘War on Terror’.
De terreurbestrijding maakt dankbaar gebruik van de elektronische onderdelen die vanuit Enschede hun weg vinden naar Amerikaans wapentuig overal in de wereld. Het gevolg is wel dat het bedrijf een mogelijk doelwit van aanslagen is geworden. Niet voor niets dus dat directeur Brown zijn Enschedese bedrijf heeft omgebouwd tot een vesting. De beveiliging is uitmuntend.
Als Jack Richman en zijn gevolg zijn uitgezwaaid, kijkt directeur Brown opgewekt en trots om zich heen. Iedereen in het bedrijfsrestaurant straalt: ze hebben het toch maar geflikt! Brown is vooral blij met het compliment over de beveiliging. De ‘power-point’ presentatie over de antiterreur- en andere veiligheidsmaatregelen maakten veel indruk op de hoogste baas. Brown loopt naar zijn security-manager en geeft hem een joviale klap op de schouder. Maar de beveiligingsman lijkt minder tevreden: "Mooie presentatie, maar zullen we het nu eens in de praktijk toetsen?" De security-manager vervolgt: "Op papier ziet het er allemaal goed uit, maar werkt het ook allemaal?" Brown kijkt wat geïrriteerd, maar zegt uiteindelijk: "Probeer het dan maar uit, als je het niet vertrouwt." "En", voegt hij er triomfantelijk aan toe, "als je hier een vent binnenkrijgt, dan is mijn bonus voor hem!"
Het recherchebureau van Erik Palmen houdt zich wel vaker bezig met zogeheten risicomanagement. Daarbij gaat het er om welke maatregelen een organisatie moet nemen om alle mogelijke criminaliteitsrisico’s, zoals bijvoorbeeld terreurdreiging, het hoofd te bieden. Dat kan door middel van het geven van adviezen, maar soms komt er ook wel eens een opdracht om daadwerkelijk de beveiliging te controleren.
De security-manager van Integrated Circuits heeft Erik Palmen zojuist geschetst hoe het bedrijf de beveiliging na de aanslagen op 11 september in de VS heeft opgeschroefd. Palmen begrijpt ook dat de beveiligingsman er aan twijfelt of het Nederlandse personeel wel zo alert is als van ze wordt verwacht. Amerikanen zijn wel doordrongen van de terreurdreiging, "maar", zegt de securitymanager, "Hollanders tillen nu eenmaal minder zwaar aan dit soort zaken dan de af en toe wat paranoïde Amerikanen." Aan Palmen de taak om de praktijk te toetsen: is het bedrijf echt zo’n onneembare vesting als wordt geclaimd?
Het eerste wat de rechercheur doet, is een bezoekje brengen aan de gemeente Enschede waar hij dankzij de hinderwetvergunning een keurige plattegrond van de bedrijfslocatie heeft kunnen bekijken. Om het beeld te completeren maakt hij nog een paar prints van Google Earth, de website waarop zo’n beetje elk deel van de wereld uitvergroot is te zien.
Vervolgens maakt de rechercheur een kopie van het logo van de onderneming. Dankzij de website van het bedrijf is dat een fluitje van een cent. Onder het logo zet hij met grote letters ‘VISITOR’. De afdruk laat hij vervolgens plastificeren.
Als Palmen bij het bedrijf komt, observeert hij een tijdje de ingang van het parkeerterrein. Het valt hem op dat bestuurders die met behulp van een pasje naar binnen rijden, direct doorrijden zonder dat er enige controle is of er iemand ‘meesluipt’. Erik Palmen maakt hiervan gebruik door vlak achter een personeelsbusje mee naar binnen te rijden. De rechercheur parkeert zijn auto en wandelt op zijn dooie gemak naar een deur aan de zijkant van het gebouw. Deze kan echter niet open zonder speciaal toegangspasje. Hij blijft bij de deur wachten, maar doet intussen net alsof hij een telefoongesprek voert. Op het moment dat een vrouwelijk personeelslid via de deur naar binnengaat, beëindigt de rechercheur zijn ‘telefoongesprek’ en loopt direct achter haar aan het gebouw binnen.
Eenmaal binnen loopt hij met een stalen gezicht langs de receptie die de toegang tot onder meer de directieafdeling behoort te regelen. Hoewel verscheidene mensen een blik op zijn pasje werpen, is er niemand die hem aanspreekt. Dankzij de verwijzingsbordjes naast de lift weet hij zonder problemen op de directieafdeling te komen. Daar vraagt hij aan een toevallige passant naar de heer Brown. "Ach, ik loop wel even met u mee", zegt de medewerker. De rechercheur opent de deur, stapt naar binnen en geeft de verbouwereerde directeur een hand. "Goedemiddag, ik kom uw bonus incasseren!"
Ondanks zijn twijfels over de beveiliging schrikt de security-manager enorm. Hoe is het mogelijk dat iemand ondanks alle voorschriften zo makkelijk binnenkomt. En dan ook nog zonder enig probleem de kamer van de directeur weet binnen te dringen.
Het antwoord is niet zo moelijk te geven: de kritieke succesfactor voor de effectiviteit van risicomanagement is en blijft het bewustzijn van de medewerkers! Met andere woorden: de beveiliging kan op papier nog zo goed zijn, als de medewerkers er niet serieus mee bezig zijn, wordt het nooit wat.
Directeur Brown heeft trouwens keurig zijn woord gehouden. "De vent die bij mij binnenkomt, krijgt mijn bonus", had hij beloofd. Het recherchebureau van Erik Palmen heeft er een leuk uitje van betaald. En toen was nog niet alles op.
Download brochure