Johan van de Meer is een echte doe-het-zelver. Zo eentje van ‘wat-z’n-ogen-zien-kunnen-z’n-handen-maken’. Al zijn vrije tijd brengt hij door in zijn grote werkhok achterin de tuin van zijn huis. Zijn vrouw Agnes en de drie kinderen zijn er al jaren aan gewend: na het werk is het aan tafel snel hap-slik en daarna is Johan verdwenen in zijn ‘atelier’. In het dagelijks leven werkt hij bij een veevoederfabriek, maar eenmaal thuis verandert Johan in een kruising tussen een kunstenaar en een ijverige Willy Wortel. Samen met zijn gezin een avondje gezellig voor de buis is een zeldzaamheid. Het hele huis en ook de tuin van de Van de Meertjes getuigt van de grenzeloze creativiteit van Johan: houtsnijwerk, betonnen beelden, meubeltjes en zelfs de meest vreemde viskommen zijn uit zijn handige handen tevoorschijn getoverd. “Het lijkt hier wel een museum”, heeft zijn Agnes al vaker glimlachend gezegd.
De laatste weken maakt ze zich toch lichtelijk zorgen. De scheppingsdrang van Johan lijkt groter dan ooit. Zelfs voor zijn gebruikelijke kopje koffie, zo rond half negen ’s avonds, komt haar man niet meer opdagen uit zijn werkhok. Als Agnes voorzichtig informeert waar hij in godsnaam toch mee bezig is, hult Johan zich in een bijna geheimzinnig stilzwijgen. Meer dan: “Lieverd, geduld. Ik ben met iets grandioos bezig. Je zult versteld staan”, komt er niet uit. Als hij de volgende dag naar de fabriek is, kan Agnes haar nieuwsgierigheid niet bedwingen. Stiekempjes neemt ze een kijkje in Johans heiligdom. Bijna een doodzonde, dat weet ze. In het werkhok treft ze niet veel meer aan dan een grote stapel papieren met ingewikkelde tekeningen en iets dat lijkt op een rugbybal. Teleurgesteld en met het hoofd voor raadsels, sluit ze de deur weer.
Twee weken later geeft Johan zijn geheim prijs aan zijn vrouw: “Ik ben een reddingsboei aan het maken”. “’n Wat?”, reageert Agnes verbaasd. “Reddingsboeien zijn er toch al genoeg.” Johan straalt: “Ja, maar die deugen niet. Die van mij wordt je-van-het.” En hij legt uit: een bal, gevuld met een speciale gas. Als ie het water raakt, zorgt het gas dat de bal zich in no time uitvouwt tot een volledig reddingsvest. Johan heeft het idee opgedaan toen het gezin op vakantie was in Cadzand, aan de Zeeuwse kust. Daar had hij standwachten zien zeulen met zware, traditionele reddingsboeien. Toen een badgast voorbij de branding in de problemen was gekomen, hadden ze de grootste moeite gehad de drenkeling te bereiken, maar hem zo’n zware reddingsboei toewerpen, was onbegonnen werk. Met zijn uitvinding zou dat voorgoed verleden tijd zijn, was toen al Johans overtuiging. Immers, zijn ‘reddingsgranaat’ zou moeiteloos tot wel 50 meter ver en heel precies gegooid kunnen worden.
Agnes heeft het verhaal van Johan glimlachend aangehoord. Maar ze tempert zijn enthousiasme niet. Johan zelf is zeker van zijn zaak. Hij vraagt patent aan op het ontwerp en wil dat iemand zijn uitvinding in productie neemt en zorgt voor wereldwijde verkoop. Het patentbureau kent wel iemand die er om bekend staat uitvindingen over de hele aardbol aan de man te brengen. Zo beweert de persoon-in-kwestie althans. Een afspraak is snel gemaakt.
Twee dagen later stopt een zilvergrijze Mercedes bij huize Van de Meer. Een goed gesoigneerde dertiger stelt zich voor als René van de Ven. Als Johan hem in zijn werkhok de tekeningen laat zien, is de man laaiend enthousiast. “Man, je hebt goud in je vingers”, lacht René amicaal. Als hij Johan vol verve de commerciële mogelijkheden van de reddingsgranaat voorspiegelt, beginnen de dollartekentjes bijna zichtbaar te worden in Johans ogen.
René komt met een voorstel: hij zal contact opnemen met diverse fabrikanten en ook met de verkoop starten. Met zijn uitgebreide verkooporganisatie moet het makkelijk lukken de juiste distributeurs te vinden.
Een paar maanden later ligt er een uitgebreid businessplan. René meldt, niet zonder trots, dat hij een fabrikant voor de granaat heeft gestrikt. Als klap op de vuurpijl laat hij Johan weten dat er al een mega-order uit de VS binnen is. Zijn mensen hebben op een beurs gestaan met een demo-model. Ze wisten Amerikaanse coastguards zo ver te krijgen dat ze een intentieverklaring ondertekenden. “Dat wordt kassa, Johan”, schatert René. “Ze willen 100.000 stuks afnemen.” De intentieverklaring met tal van officiële stempel van de Amerikaanse kustwacht ziet er inderdaad indrukwekkend uit.
Maar de koek is nog niet op. René heeft ook een investeerder gevonden: Harry Willems, voormalig agrariër, wil – nu hij zijn bedrijven heeft verkocht – geld steken in Johans project. René brengt de twee bij elkaar. Het geluk is Johan en Harry van het gezicht af te lezen. René overhandigt hen alle bescheiden en gedrieën toasten ze op de gouden toekomst. Natuurlijk laat René zich door het duo riant betalen voor zijn diensten. Immers, dankzij hem gaan beiden veel geld verdienen. Zeker Johan kan dat goed gebruiken, want hij heeft zijn laatste spaarcentjes in het project gestoken.
Weer twee maanden later spat Johans droom uit elkaar. De begroting voor de fabricage in China klopt van geen kanten. Voor hun goede geld krijgen Johan en Harry nog niet eenderde van de beloofde onderdelen. Ook René’s ‘vertaling’ van de contracten met de Chinezen rammelt op cruciale punten: de reddingsgranaten zullen drie keer duurder uitvallen dan gedacht. En als de twee contact opnemen met de Amerikaanse kustwacht, blijkt al snel dat de naam op de intentieverklaring van iemand is, die al drie jaar met pensioen is. Johan en Harry weten het: ze zijn opgelicht. Weg geld.
Na drie slapeloze nachten slaat het onheil nog harder toe bij Johan. Zijn ‘atelier’ met alles erop en eraan brandt tot de grond toe af. Als de brandweer rapporteert dat het geen zuivere koffie is, stuurt de verzekeringsmaatschappij het onderzoeksbureau op pad. Voor de speurders een peulenschil. Johan heeft het vuurtje zelf gelegd, maar zo knullig dat hij direct bekent als hij met de harde feiten wordt geconfronteerd. “Ik wilde proberen nog iets van m’n spaargeld terug te krijgen”, geeft hij als reden op. Niet dus. En nog triester: alle deskundigen die het plan van Johan onder ogen krijgen, bevestigen dat de reddingsgranaat wel degelijk een prima uitvinding is, die veel geld in het laatje had kunnen brengen.
Download brochure